...W niezwykle krótkim czasie, przy ogromnym zaangażowaniu całego
aparatu państwowego i przy wszechogarniającej presji ideologicznej wiele
społeczeństw miało się przekształcić na wzór Związku Radzieckiego,
przejmując we wszystkich dziedzinach życia model ustrojowy stworzony
w latach 30. pod rządami Stalina. I rzeczywiście, w ciągu kilku lat
w każdym z krajów bloku powstały takie same zakłady przemysłowe, a nawet
całe nowe „idealne” miasta robotnicze, upodobniły się do siebie ulice
i place, wznoszono na nich te same okrzyki, tyle że w różnych językach,
szkolnictwo i naukę wtłoczono w jednolite, marksistowskie ramy, armia
i bezpieka wszędzie były budowane według radzieckich wzorców, pod
kuratelą oficerów i funkcjonariuszy przysłanych z Kraju Rad.
Takie rozumienie stalinizmu, jako procesu, który skutecznie przeorał
i „zglajszachtował” kraje satelickie, upodabniając je wzajemnie do
siebie, a przede wszystkim do Związku Radzieckiego, jest najbardziej
rozpowszechnione i do dzisiaj powielane na tysiące sposobów. Tak też
opisała powojenne dzieje naszego regionu Anne Applebaum w swojej
niedawno wydanej, głośnej książce, przetłumaczonej już na wiele języków
(„Za żelazną kurtyną. Ujarzmianie Europy Wschodniej 1944–1956”). Jest
w tym oczywiście dużo prawdy, ale odnoszącej się głównie do zewnętrznego
obrazu społeczeństw, które znalazły się w stalinowskim „imadle”...Więcej: Polityka
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz